Dr. Kıymet Giray

Nedir resmi çekici kılan? Bir görünümü ya da nesnenin görselliğinin yansımasına duyulan hayranlık mıdır? Yoksa bir görünümün ya da nesnenin varlığının tüm katmanlarını çağrıştıran imgelem midir? Bir başka söylemle, görsel doğruların duygularla yoğrulması ve kültürel birikimler, teknik bilgiler ve becerilerle sanatsal anlatımlara dönüşerek algılanmasını sağlamak mıdır? Kuşkusuz bulun bu tanımların kökeninde sanatı var eden,, bireyin algılama ya da imgeleme gücüne katılan sanatsal yetinin varlığıdır resmi çekici kılan.
Bir nesnenin imgelemini sanata dönüştüren görünüm; kimi zaman  renklerin  uyumunda,  çoğu  zaman  renk  lekelerinin dağılımında ya da tek bir rengin tüm yüzeyi örten gizeminde, bazen görsel yanılsamaların çarpıcı aktarımlarında, kimi zaman da usa vuran dokusal ayrıntılarda yakalanır.
Bazen bir birim olarak tüm yüzeye başat olan nesneler sanatsal bir çekicilik yüklenirken ender olarak da bir birimin tekrarından oluşan kümelenmeler içinde yakalanan ışık, renk ve biçimsel uyumlarda yakalanır çekicilik Dümdüz yüzeylerde süreğen  kıpırtılar yaralan birimsel çoğalmalarda Onat resimlerinde olduğu gibi… Onat resimlen sonsuzluk sanısı uyandıran yüzeylerde kendi içlerinde çoğalarak taşan kabartıların yarattığı görsel yanılsamalardır. Bu resimlerde iki önemli vurgu gürsel algıyı durmaksızın uyarır. Birim olarak seçilen nesnelerin yarattığı ışıklı kabarık yüzeyler ve bunları sınırsız boşluklarda yakalayan düz, örtücü doku oluşturan renk.
Rengin görsel çekiciliği ile bütünleşen ve dokusal ayrıntılarını anıştıran  pürüzsüz  yüzeylere  dağılarak   bu   boşluk   içinde yumuşak fakat kesintisiz bir dinamizm içinde damaksızın hareket eden nesneler egemendir Onat’ın resimlerine Belleklerin düşün gücünü yaratıcı kılan bir görünümdür bu resimlerle anlatılan. Evrenin boşluklarında döngüsel devinimlerle dolasan meteorlar ya da bir kumaşın üzerinde dökülüvermiş çiviler, hatta düz bir yüzey üzerinde oluşmuş derin ve akıcı çatlaklardır. Veya yumuşak bir kadife üzerine rastlantısal olarak dökülüvermiş, doğal parlaklıklarını yansıtan kıymetli taşlar gibi, sınırlanamayacak kadar çok imgelem uyandırır Onat resimleri.
Yüzeyin düzlüğü ve düzlüğün sınırlandırılması, ancak Onal’ın teknik becerisi ile çözüm bulacaktır. Onat, boyanın tuvale işlemesini ve dokularına kadar nüfuz etmesini gerçekleştirecektir öncelikle ..Sonuç dokusal ayrıntıların yarattığı estetik duyarlıktır. İşle tam bu aşamada tuval  yüzeyine katılan her noktanın yarattığı derinlik yanılsaması kaçınılmaz olacaktır. Parlak, renkli ve küçük birimler olarak resmin yüzeyine katılan nesneler, rölyef sanısı uyandıran görünümlere ulaşacaktır.
Bu resimlerde, boşluk-yüzey, nesne-derinlik-kabarıklık arayışlarının sınırsız bileşimlerinin görsel yanılsamaları, düşünsel yanılsamalara dönüşür Tablonun yumuşak dokusundan dışa taşan ya da içe gömülen nesnel kabartılar, derinlik sanısı uyandıran yarıklar, rastlantısal olarak dağılan ve ansızın kümelenen devinimleriyle tuvallerin sınırlarını zorlayarak mekana dağılır. Bu nitelik, sanatçının yeni resimsel arayışlara açılmasını gerçekleştirecektir. Mimarı mekanların resimle özleştirilmesi… Onat resimleri kimi yüzeyleri bütünüyle kaplamaya,. bazı keskin köşeleri döngüsel bölümlere dönüştürecek ya da sert köşegenler oluşturacak, düzenlemeler kimi zaman da zemin üzerindeki dağılımlarıyla,  mekanı denetim altına alan bütüncül tasarımlara dönüşecektir. Öznel bir tasarımla mekanı denetim altına alan tuvallerde, renkli, ışıklı kabartıların dinamik kıpırtılarının ritmi durmaksızın yinelenir.
Ünal, I970’ li yıllarda gerçekleştirildiği  sanatsal arayışlar içinde figürlü kompozisyonlara ağırlık verir Bu resimlerde de kare  tuvaller sıkça kullanılır. Çoğun diyagonal asılımları ile kullanılan bu tuvallerde yer alan ve özellikle kadın figürleri de diyagonal konumlarıyla dikkati çeker. Bu resimler çerçeve ile sınırlanmazlar ve asılımlarında sınırsız deneme olanaklarını saklı tutarlar. Fiziksel yapılar ile kadının çekiciliği geometrik çizgi ya da karelerin akışkan derinliğinde sunulur. Bu resimler kadınsı cinselliği kimi zaman uçuşan bir kumaş kıvrımıyla bazen bulunduğu konumuyla, kimi kez de çağrıştırdığı dokusal uyarılarla yansıtır. 1986 tarihli bir seri oluşturan Bjr Kadın Bir Erkek I.II ve III {90x90cm), 1986 tarihli Beklenen (101x92cm), 1987 tarihli ikinci bir seri olan Kareli Bekleyiş (92x92cm), 1986 tarihli bir başka seri olan Kareli Düşünceler (100x100cm) bu dönem resimlerinin özelliklerini yansıtan ürünlerdir Bu dönem çalışmalarının ardadan figürsel anlatımın tamamen ortadan kaldırıldığı soyut anlatımlara yönelmesinde değişik etkenler söz konusu olmalıdır.
Tülin Onat, kuşkusuz Malavitch’in karşıt renkler ve değişik boyutta üst üste gelen biçimlerle yöneldiği spramatis araştırıların esinlerini, uzamsal boşluklarda yüzeysel yanılsamalara ulaştıran Fontana 'nın düşünsel ve içeriksel sanatsal uygulamalarını yakından tanımaktadır. Önemlisi, bir sanat yapıtının yalnızca kendisim çağrıştırması savı altında birleşen Amerikan minimalist  sanatçılarını ve özelikle de Frank Stella’in etkileyici yalın anlatımlarını da ayrıntılarıyla incelemiş. Bireysel sanat biçimini belirleme aşamasında bu değerlere ilişkin gözlemler de yapmış olmalıdır.
Sonuçla, gerek yüzey üzerinde derinlik ve kabartma sanısı uyandıran ve birimden üretilen birimlerin çarpıcı yanılsamalarını boyasal dokunun teknik anlatımlarıyla gerçekleştirmeyi başaran Tülin Onat, öznel bir resim dilini yakalayacaktır.

...................................................................................................................................................................................................................................

TÜLİN ONAT'S SUBJECTIVE EXPRESSION
Translation: Gülsev Pakkan

What is it that makes painting very attractive? Is it the admiration that one has for the reflection of the visualization of an object or a scene? Or is it the image that is associated with the existence of an object or a scene? In other words, is it the ability to attach feelings to perceived realities and to bring together cultural values, technical knowledge and abilties to make others percieve things as pieces of art? It is doubtless to say that what makes painting very attractive is the existence of an artistic ability that is added to one's perceptions or images.
The image of an object can be represented sometimes within the harmony of colors, usually within the distribution and harmony of blots or in the mystery of a single color covering the whole surface, and sometimes within the attractive reflections of illusions.
The objects can have an artistic attractiveness when they dominate the whole surface and sometimes this attractiveness can be caught within the harmony of light, color, and form that is present in groups created with the repetition of the same units.
These are the features of Onat's paintings. Her paintings create illusions through reliefs multiplied on the surfaces that give the impression of infinity. There are two important emphases in these paintings that stimulate the visual perception. The first one is the bright surface giving the impression of a relief that was created by the objects selected as units and Ihc second is the plain color that covers the surface and catches these objects in infinity.
Objects moving dynamically in a space united within the attractiveness of colors are dominant in Onat's paintings. What is expressed in her paintings is a scene that stimulates the creativity of memories. Her paintings are meteors travelling in the outer space or are nails on a piece of cloth and arc even cracks on a flat surface and sometimes are jewellery reflecting their natural brightness on a piece of velvet. Onat's paintings create a lot of images.
The flatness of the surface and the limitation of this flatness will be determined with Onat's technical ability. She will be successful in using colors penetrating the canvas. The result will be an aesthetic sensitiveness created by textual details. At this point, illusions will be inevitable. Objects as bright, colorful, and small units will be brought to the surface and will give the impression of a relief.
In these paintings, limitless combinations of surface, object, and depth create visual illusions and these illusions are then transformed into illusions of thoughts. This feature will make Onat try newer styles of expression. Onat will identify painting with architectural settings. Her paintings will cover the whole surfaces or will create sharp diagonals or will transform into undivided schemes, in such paintings, the rhthym of the dynamic movements of bright and colorful reliefs are repeated continuously.
Onat gave importance to compositions with figures in her paintings in 1970s when she was in search of an artistic style. In those paintings she used square canvas frequently. Female figures having diagonal shapes are significant in these paintings. These paintings do not have frames and have various possibilities of being hung. The physical form and the attractiveness of women are presented through geometric shapes or within the depth of squares. The femininity is sometimes given through the twists of a piece of cloth and sometimes within the location and sometimes through associations. A series called A Woman and A Man 1,11 and III(90x90cm) painted in 1986, The One Waited For(101x92cm) painted in 1986, another series called Waiting in Squares (92x92cm) painted in 1987, Thoughts within Spuares (100x100cm) painted in 1986 are the paintings that reflect the features of the paintings of this period. There must be various factors that contribute to her choice of an abstract expression putting aside the figurative style after this period.
It is obvious that Tülin Onat İs familiar with Malavıtch's style that gives importance to contrasts in color and forms appearing on top of each other in different dimensions carrying some supramatist features. She is also familiar with Fontana's style that gives the impression that illusions are created in space. In terms of determining her own style in painting, Tülin Onat must have studied in detail the American minimalists, especially Frank Stella, who claim that a piece of art should only be associated with itself.
Finally it can be said that Tülin Onat will be able to create her own way of expression since she has created successful paintings which give the feeling of depth on the surface, the impression of a relief and has created illusions of the units produced out of units using colors professionally.

yazılar